Ekmek, pasta ve unlu mamullerin perakende ticaretiyle uğraşan Hasan Bey basit usulde vergi mükellefi. Üretmiş olduğunuz ürünleri semt pazarında, belediyenin tahsis etmiş olduğu yerde haftanın bir günü satmak istemekte fakat basit usulde vergilendirmeye devam edip edemeyeceğini merak etmekte.
Hasan amca belli ki satış alanını genişletmek istemekte, hayat pahalı, ekmek aslanın ağzında, fakat bir taraftan da yanlış bir hamle yaparak, gelir vergisi mükellefi statüsüne geçmekten de korkuyor, basit usuldeyken elde ettiği vergisel avantajlarından olmak istemiyor.
Kazancı basit usulde tespit edilen Hasan Bey, hangi haklarından mahrum kalmaktan endişe ediyor bakalım,
Kazancı basit usulde tespit edilen mükellefler tarafından,
- Defter Tutulmaz,
- Geçici vergi beyannamesi verilmez ve geçici vergi ödenmez,
- KDV Beyannamesi verilmez çünkü teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden istisnadır,
- Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilmez ancak yanında sigortalı çalışanları var ise muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilir,
Bu avantajların yanı sıra;
- Ticari kazançlarını yıllık beyanname ile beyan ederken, 2021 yılı için 14.000TL kazanç indirimi yapılır,
- Vergiye uyumlu mükelleflere sağlanan %5 oranındaki vergi indiriminden yararlanabilir,
- Engellilik indiriminden faydalanabilir,
- Hayat / şahıs sigortasını, eğitim, sağlık harcamalarını bağış ve yardımları da indirim konusu yapabilir,
Peki, Hasan Bey’in ekmek pasta yaparak elde ettiği kazancı nasıl vergilendiriliyor?
Basit usulde ticari kazanç; Bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki farktır.
Bu fark, faaliyetle ilgili olarak alınması ve verilmesi mecburi olan alış ve giderler ve hasılatlara ilişkin belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanır. Kazancın bu şeklide tespiti sırasında emtia ticareti ile uğraşanlarca;
Hesap Dönemi sonundaki emtia mevcudunu değeri hasılata,
Hesap dönemi başındaki emtia mevcudunun değeri giderlere, ilave edilir.
Ancak, kullanılan sabit kıymetler gider yazılmaz ve üzerlerinden amortisman hesaplanmaz.
Yukarıda bahsettiğimiz tüm hesaplamalardan sonra kalan kar her yıl belirlenen gelir vergisi dilimlerine göre hesaplanır.
Basit usulde vergilendirilen Hasan Bey, yapmış olduğu Ekmek, pasta ve unlu mamullerini, semt pazarında, belediyenin tahsis etmiş olduğu yerde haftanın bir günü satmak isteyip basit usulde vergilendirmeye devam edip edemeyeceğini sormaktaydı, Samsun Vergi Dairesi Başkanlığının bu konuda ki görüşü;
“…üretmiş olduğunuz ürünleri semt pazarında belediyenin tahsis etmiş olduğu yerde haftanın bir günü satmanız basit usulde vergilendirilmenize engel teşkil etmeyecektir.” Yönünde.
Gelin bu özelgeyi inceleyelim;
“T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI Samsun Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü Sayı : 13649056-120.01.01[2019/ÖZE-11]-6522 Konu : Basit Usulde Vergilendirme hk 02.02.2021
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, ekmek, pasta ve unlu mamullerin perakende ticaretinden dolayı basit usulde vergi mükellefi olduğunuz belirtilerek, faaliyet konunuz çerçevesinde üretmiş olduğunuz ürünleri semt pazarında belediyenin tahsis etmiş olduğu yerde haftanın bir günü satmanız halinde, basit usulde vergilendirmeye devam edip edilemeyeceği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 37 nci maddesinde, her türlü ticari ve sınaî faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu belirtildikten sonra, ticari kazancın, Vergi Usul Kanunu hükümlerine ve Gelir Vergisi Kanununda yazılı gerçek (Bilânço veya işletme hesabı esası) veya basit usullere göre tespit edileceği hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun 46 ncı maddesinde, 47 ve 48 inci maddelerde yazılı şartları topluca haiz olanların ticari kazançlarının basit usulde tespit olunacağı belirtilmiş, anılan maddelerde ise basit usule tabi olmanın genel ve özel şartları açıklanmıştır.
Mezkur Kanunun “Basit Usulün Hududu” başlıklı 51 inci maddesinde, basit usulden faydalanamayacak mükellefler sayılmış olup anılan maddenin verdiği yetkiye istinaden çıkartılan 12/01/1995 tarih ve 95/6430 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile büyükşehirlerde bazı faaliyetleri yapan mükellefler gerçek usulde vergilendirme kapsamına alınmıştır.
Söz konusu kararnamede, 02/07/2013 tarihli ve 2013/5080 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yapılan değişiklik ile 12/11/2012 tarihli ve 6360 sayılı Kanun ile büyükşehir belediyesi kurulan ve büyükşehir belediyesi sınırları içerisine alınan yerler, 95/6430 sayılı kararname kapsamı dışına çıkartılmıştır. Böylece, 12/11/2012 tarihli ve 6360 sayılı Kanunla büyükşehir kurulan yerler ile büyükşehir belediyesi sınırları içerisine alınan yerlerde 95/6430 sayılı kararnamede sayılan iş grupları itibariyle faaliyette bulunan mükelleflerin, diğer şartları da taşımaları kaydıyla basit usulde vergilendirilmelerine devam olunması sağlanmıştır.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar uyarınca, 95/6430 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında bulunmayan Çarşamba ilçesinde yaptığınız ekmek, pasta ve unlu mamullerin perakende ticareti faaliyetinden dolayı basit usulde vergilendirilmeniz mümkün bulunmakta olup üretmiş olduğunuz ürünleri semt pazarında belediyenin tahsis etmiş olduğu yerde haftanın bir günü satmanız basit usulde vergilendirilmenize engel teşkil etmeyecektir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.”
Yazıyı okuyan diğer vergisi mükellefleri merak ediyor, acaba bende basit usulde vergi mükellefi olabiliriyim? Basit Usulde Vergiye tabi olma şartları nelerdir?
Basit Usule Tabi Olma Şartları İle İlgili Gelir İdaresi Başkanlığının Hazırlamış Olduğu rehbere bu Linki tıklayarak ulaşabilirsiniz.
13.04.2021
Saygılarımla,
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Seçil TEKİNSAN BULUT
